Platon’un Sophistes Diyaloğundaki Varlık Görüşü Stoa Ontolojisinde Nasıl Aşılır?

Özet

Görünüş-gerçeklik, ruh-beden gibi ayrımların yapılmadığı Stoa ontolojisi veya fiziği, var olan bedenli gerçekliklere ek olarak bedensizlerin de bir şekilde süregittiğini göstermek için, var olan’ı tahtından indirip, onun yerine en üst cins olarak bir şeyi konumlandırır. Platon’un Sophistēs diyaloğundaki ünlü tanrılar ve devler savaşı (gigantomakhia) bölümünde yaptığı var olan tanımını (etkileme/etkilenme gücü) benimsemeleri nedeniyle, Stoacılar felsefe tarihi boyunca diyalogda toprağın evlatları olarak tasvir edilen kişilerle bir tutulmuşlardır. Aktif (tanrı/doğa) ve pasif (madde) olmak üzere iki ilke belirlemeleri, ruh, erdem ve bilgelik gibi şeyleri beden olarak kabul etmeleri, bedenlerin yanında bedensizlere yer vererek, var olandan daha üst bir cinsle, yani bir şeyle birleştirmeleri, bu yakıştırmaları geçersiz kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, öncelikle Stoacıların materyalist olup olmadıklarını ve Tanrılar ve Devler Savaşı’nda bahsedilen toprağın evlatlarına/devlere karşılık gelip gelmediklerini soruşturmaktır. Bu soruların cevaplanabilmesi için, Stoa ontolojisi ve onun en temel kavramlarından olan bir şey ile Platoncu idealar ya da genel olarak kavramların Stoa ontoloji şemasındaki yerlerinin neresi olduğu incelenecektir. Çalışmada diyaloğun sadece 237d ile 246a-249d bölümüne odaklanılacaktır.