Mantıksal Atomculuktan Bağlamsal Örnekçiliğe Wittgenstein’da Sözcüklerin Anlamı


Özet Görüntüleme: 62 / PDF İndirme: 25

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12800317

Anahtar Kelimeler:

Mantıksal Atomculuk, Örnekle Tanımlama, Nesneye İşaret Etme, Bağlamsal Örnekçilik

Özet

Wittgenstein Tractatus’ta mantıksal atomcu bir açıklama modeli doğrultusunda dil ile dünyanın karşılıklılığı tezini savunur. Böylece sözcük ile nesne birbirine doğrudan bağlanır. Sözcüklerin anlamı karşılık geldikleri yalın nesneler olarak belirlenmekte ve güçlü bir göndergesel dil anlayışı sunulmaktadır. Soruşturmalar’da ise Wittgenstein, sözcüklerin anlamı konusundaki sorunu nesnenin kendisinden nesneye işaret etme edimine kaydırır. Örnekle tanımlamanın olanağı soruşturularak sözcüklerin anlamı sosyal bir zeminde işaret edilen birimler olarak bağlamsal örneklere bağlanmaktadır. Sözcüklerin anlamı da mantıksal bir analiz yerine bağlamsal bir betimleme ile belirlenir. Bu açıdan teorik ve mantıksal dil açıklamasını şekillendiren göndergesellik yaklaşımı gevşetilerek, bağlamsal bir örnekçilik doğrultusunda sürdürülmüştür. Dolayısıyla dilin belirli kullanımları açısından sözcüklerin anlamı, gündelik ve pratik yoldan da olsa nesnelerle bağlamsal olarak ilişkilendirilmekte ve düşünürün bu sorunlar alanı çerçevesinde felsefesinde bir süreklilik söz konusu edilebilmektedir. Bu doğrultuda makalenin amacı, bu sürekliliği belirli sınırlar çerçevesinde ortaya koyarak düşünürün sözcüklerin anlamına ilişkin görüşlerini nasıl rafine hale getirdiğini göstermektir.

Referanslar

Ahmed, A. 2010. Wittgenstein’s Philosophical Investigations: A Critical Guide, Cambridge, Cambridge University Press.

Altuğ, T. 2001. Dile Gelen Felsefe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Baker, G. P.& Hacker, P.M.S. 1980. An Analytic Commentary on the Philosophical Investigations, v. 1: Wittgenstein: Understanding and Meaning, Oxford: Basil Blackwell.

Denkel, A. 1997. Tractatus’un Arka Planı. (Düşünceler ve Gerekçeler, Felsefe Yazıları-1 içinde), Göçebe Yayınları.

Fann, K. T. 1969. Witgenstein’s Conception of Philosophy. Berkeley an Los Angeles: University of California Pres.

Hacker, P. M. S. 1997. Insight and Illusion, Themes in the Philosophy of Wittgenstein. Bristol: Thoemes Press.

Hartnack, J. 1998. Wittgenstein and Modern Philosophy. Umi, Ann Arbor.

Hunter, J. F. M. 1985. Understanding Wittgenstein (Studies of Philosophical Investigation), Edinburgh: Edinburgh University Press.

Ishiguro, H. 2001. The So-called Picture Theory. Hans-Johann Glock (Ed.) Wittgenstein, A Critical Reader içinde, Blackwell Publishers.

Lugg, A. 2000. Wittgenstein’s Investigations 1-113 (A Guide and Interpretation), London: Routledge.

Magee, B. 2001. Büyük Filozoflar. Çev. Ahmet Cevizci, İstanbul: Paradigma Yayınları.

McGinn, M. 1997. Wittgenstein and the Philosophical Investigations, London: Routledge.

Mounce, H. 2001. “The Logical System of the Tractatus”. Hans-Johann Glock (Ed.) Wittgenstein, A Critical Reader içinde, Blackwell Publishers.

Pears, D. 1985. Wittgenstein. Çev. Arda Denkel, İstanbul: Afa Yayınları.

Pears, D. 1997. The False Prison. Oxford University Clarendon Press.

Proops, Ian, 2022. “Wittgenstein’s Logical Atomism”. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2022 Edition), Edward N. Zalta & Uri Nodelman (eds.), URL = https://plato.stanford.edu/archives/fall2022/entries/wittgenstein-atomism

Rossi, J. G. 2001. Analitik Felsefe. Çev. Atakan Altınörs, Paradigma Yay.

Russell, B. 2010. The Philosophy of Logical Atomism, London: Routledge.

Salğar, E. 2018. “Carnap’ın Geleneksel Metafizik Eleştirisi ve Metafizik Anlayışı”. Kutadgubilig, sayı. 37, 119-137.

Sezgin, Erkut. 2002. Wittgenstein’ın Ardından Beden ve Zihin Hareketleri, İstanbul: Cem Yayınevi.

Soykan, Ö. N. 1995. Felsefe ve Dil. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.

Soykan, Ö. N. 2002. “Wittgenstein Felsefesi: Temel Kavram ve Sorunlar”. Cogito, Wittgenstein Özel Sayısı içinde, İstanbul: Yapı Kredi Yay.

Witgenstein, L. 1958. The Blue and Brown Books, Preliminary Studies for the ‘Philosophical Investigations’, England: Basil Blackwell.

Wittgenstein, L. 1998. Felsefi Soruşturmalar, çev. Deniz Kanıt, İstanbul: Küyerel Yayınları.

Wittgenstein, L. 2003. Tractatus Logico-Philosophicus [TLP]. Çev. Oruç Aruoba, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

İndir

Yayın Tarihi

30-07-2024

Nasıl Atıf Yapılır

GÜLTEKİN, A. C. (2024). Mantıksal Atomculuktan Bağlamsal Örnekçiliğe Wittgenstein’da Sözcüklerin Anlamı. POSSEIBLE, 13(1), 16–33. https://doi.org/10.5281/zenodo.12800317

Sayı

Bölüm

Makaleler