Mantıksal Atomculuktan Bağlamsal Örnekçiliğe Wittgenstein’da Sözcüklerin Anlamı

Özet

Wittgenstein Tractatus’ta mantıksal atomcu bir açıklama modeli doğrultusunda dil ile dünyanın karşılıklılığı tezini savunur. Böylece sözcük ile nesne birbirine doğrudan bağlanır. Sözcüklerin anlamı karşılık geldikleri yalın nesneler olarak belirlenmekte ve güçlü bir göndergesel dil anlayışı sunulmaktadır. Soruşturmalar’da ise Wittgenstein, sözcüklerin anlamı konusundaki sorunu nesnenin kendisinden nesneye işaret etme edimine kaydırır. Örnekle tanımlamanın olanağı soruşturularak sözcüklerin anlamı sosyal bir zeminde işaret edilen birimler olarak bağlamsal örneklere bağlanmaktadır. Sözcüklerin anlamı da mantıksal bir analiz yerine bağlamsal bir betimleme ile belirlenir. Bu açıdan teorik ve mantıksal dil açıklamasını şekillendiren göndergesellik yaklaşımı gevşetilerek, bağlamsal bir örnekçilik doğrultusunda sürdürülmüştür. Dolayısıyla dilin belirli kullanımları açısından sözcüklerin anlamı, gündelik ve pratik yoldan da olsa nesnelerle bağlamsal olarak ilişkilendirilmekte ve düşünürün bu sorunlar alanı çerçevesinde felsefesinde bir süreklilik söz konusu edilebilmektedir. Bu doğrultuda makalenin amacı, bu sürekliliği belirli sınırlar çerçevesinde ortaya koyarak düşünürün sözcüklerin anlamına ilişkin görüşlerini nasıl rafine hale getirdiğini göstermektir.