SARTRE DÜŞÜNCESİ’NDE ETİK BİRLİKTELİK OLANAĞI: ÖZNE-BİZ

Özet

Bu makalede, Sartre’ın birlikte yaşamanın temel dayanağı olarak düşündüğü ‘özne-özne’ karşılıklılığına dayalı etik ilişkilerin olanağına yönelik düşünceleri incelenmeye ve bu düşünceler temelinde açımladığı ‘insan olma’ olgusuna dair çağrısı dile getirilmeye çalışılacaktır. Bu açıdan Sartre’ın iki döneme ayrılan düşünsel gelişimi perspektifinden, ‘biz’e ilişkin ilk dönem ve ikinci dönem düşünceleri arasındaki farklılaşmanın nedenleri açıklanarak, bireysel ve toplumsal etik farkındalığın nasıl yaratılabileceğine ilişkin söylemi irdelenecektir. Sartrecı etik yaşam çağrısı, ‘sorgulama, anlama, ötekileştirmeme, sınırlandırmama ve özgürleşme-özgürleştirme’ anlamında gerçek demokrasi açısından, insanlık tarihinden bu yana süregelen ve çoğalıp, farklılaşarak devam eden toplumsal yaşama dair sorunsallara, ‘ben-sen’ ikiliğinin ötesinde, ‘biz’ olarak yaklaşılarak, temel çözümler bulunabileceğine ilişkin sorgulanması gereken bir çağrı olarak düşünülmelidir.