NIETZSCHE VE HEIDEGGER’DE VAROLUŞUN TRAJEDİSİ

Özet

Bu çalışma Nietzsche ve Heidegger’in trajedi yorumlarını varoluşun trajikliği bağlamında karşılaştırmayı amaçlar. Her ikisi de geleneksel felsefe eleştirisinden yola çıkarak, varoluşun trajik bir şey olduğunu trajedi yorumlarında açımlarlar. Nietzsche, trajedinin doğuşu ve ölümü üzerinden geliştirdiği teorisini Apollon ve Dionysoscu yaratma temelinde tartışırken, bu mitsel figürlere varoluşun trajikliğini betimleyecek metafizik anlamlar yükler. Bu anlamlar, Nietzsche’nin, bengi dönüş ve üstinsan temel kavramlarını trajik figürler aracılığıyla yorumlamayı olanaklı kılar. Heidegger, Nietzsche’nin trajedi yorumunun psikoloji temelli olduğu gerekçesiyle geleneksel metafiziğe eklemlendiği eleştirisinde bulunur. Ona göre trajedi, psikolojik bir temelde teorileştirilerek değil, varoluşun trajikliğini açımlayacak kökensel bir ortaklıkta anlaşılmalıdır. Heidegger’e göre Varlık ve Dasein arasındaki trajik ilişkilenmede görünen kökensel ortaklık, kendisini trajedide gösterir. Dolayısıyla Heidegger için trajedi Varlığın sesini duymanın olanağıdır. Nietzsche ile kıyaslandığında Heidegger, trajedi ile varoluşun trajikliğinin iç içe geçtiği yorumuyla trajedinin paradoxal doğasına daha yakındır.