Dijital Platform Çağında Toplum, Ekonomi ve Siyaset
Özet Görüntüleme: 553
/ 
PDF İndirme: 387
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.7493720Anahtar Kelimeler:
Platform toplumu, platform kapitalizmi, dijital dönüşüm, platform çalışmaları, büyük veriÖzet
Dijital platformların yükselişi çağdaş kapitalizmin en göze çarpan özelliklerinden birisi konumundadır. Toplumsal ve ekonomik hayatın hemen her veçhesinin platformların çok boyutlu etkilerine maruz kalması, platform çalışmaları adı altında yeni ve verimli bir araştırma gündeminin doğmasına vesile olmuştur. Bu çalışma, platformlaşma sürecinin belirleyenleri, kapsam ve düzeyi ile çeşitli alanlardaki etkilerine dair süregiden tartışmalara dair bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Bu değerlendirme, neoklasik iktisat belirlenimli anaakım yaklaşım ile eleştirel ekonomi politik belirlenimli eleştirel yaklaşımın oluşturduğu iki ana izlek üzerinden ilerlemektedir. Bu minvalde, siyaset alanı, endüstriyel örgütlenme ve emek süreçleri, kültürel üretim alanı ve kentsel süreçler olmak üzere platformlaşma sürecinin etkilediği dört alanda söz konusu yaklaşımların temel argümanları irdelenmektedir. Çalışma, platformların yükseliş dinamiklerine dair analitik ve tarihsel bir çerçeve sunma, ortaya çıkan sonuçları gerçekçi bir gözle değerlendirme ve olası gelecek tahayyülleri oluşturma konusunda eleştirel yaklaşımın üstünlüğünü tespit etmektedir. Tartışılan başlıkların dünyadaki ve Türkiye’deki yansımalarına yönelik eleştirel yaklaşımın rehberliğinde yapılacak çalışmalar yazına önemli katkılar sunacaktır.
Referanslar
Akçoraoğlu, Alpaslan. 2019. “‘Yeni Kapitalizm’ Teorileri, Dijital Devrim ve Türkiye Kapitalizmi”. Mülkiye Dergisi 43 (3): 525-75.
Ali, Aran. 2022. “AWS: Powering the Internet and Amazon’s Profits”. Visual Capitalist. 10 Temmuz 2022. https://www.visualcapitalist.com/aws-powering-the-internet-and-amazons-profits/.
Bassens, David, ve Michiel Van Meeteren. 2015. “World Cities under Conditions of Financialized Globalization: Towards an Augmented World City Hypothesis”. Progress in Human Geography 39 (6): 752-75.
Birch, Kean. 2020. “Automated Neoliberalism? The Digital Organisation of Markets In Technoscientific Capitalism”. New Formations 100 (100-101): 10-27.
Birch, Kean, ve D. T. Cochrane. 2022. “Big Tech: Four Emerging Forms of Digital Rentiership”. Science as Culture 31 (1): 44-58.
Birch, Kean, DT Cochrane, ve Callum Ward. 2021. “Data as Asset? The Measurement, Governance, and Valuation of Digital Personal Data by Big Tech”. Big Data & Society 8 (1): 1-15.
Blakeley, Grace. 2021. “The Big Tech Monopolies and the State”. Socialist Register 57: 100-111.
Boudreau, Kevin J., ve Andrei Hagiu. 2009. “Platform Rules: Multi-Sided Platforms as Regulators”. Içinde Platforms, Markets and Innovation, editör Annabelle Gawer. Edward Elgar Publishing.
Boyer, Robert. 2021. “Platform capitalism: a socio-economic analysis”. Socio-Economic Review, 18(1): 1-23.
Brevini, Benedetta, ve Frank Pasquale. 2020. “Revisiting the Black Box Society by Rethinking the Political Economy of Big Data”. Big Data & Society 7 (2).
Bryan, Dick, Michael Rafferty, ve Duncan Wigan. 2017. “Capital unchained: finance, intangible assets and the double life of capital in the offshore world”. Review of International Political Economy 24 (1): 56-86.
Cole, Matthew, Hugo Radice, ve Charles Umney. 2021. “The Political Economy of Datafication and Work: A New Digital Taylorism?” Socialist Register, 23: 78-99.
Dahlberg, Lincoln. 2010. “Cyber-Libertarianism 2.0: A Discourse Theory/Critical Political Economy Examination”. Cultural Politics 6 (3): 331-56.
Davis, Gerald F. 2016. “Can an Economy Survive Without Corporations? Technology and Robust Organizational Alternatives”. Academy of Management Perspectives 30 (2): 129-40.
Dazzi, Davide. 2019. “Gig Economy in Europe”. Italian Labour Law E-Journal 12 (2): 67-122.
Durand, Cédric, ve Wiliiam Milberg. 2020. “Intellectual monopoly in global value chains”. Review of International Political Economy 27 (2): 404-29.
Evans, David S., ve Richard Schmalensee. 2016. Matchmakers: The New Economics of Multisided Platforms. Harvard Business Review Press.
Feiner, Alex, ve Lauren Sherman. t.y. “Amazon, Microsoft and Alphabet Went on a Buying Spree in 2021 despite D.C.’s Vow to Take on Big Tech”. CNBC. Erişim 23 Eylül 2022. https://www.cnbc.com/2022/01/22/amazon-microsoft-alphabet -set-more-deals-in-2021-than-last-10-years.html.
Ferguson, Andrew Guthrie. 2017. Rise of Big Data Policing, The: Surveillance, Race, and the Future of Law Enforcement. Rise of Big Data Policing, The. New York University Press.
Fernandez, Rodrigo, Ilke Adriaans, Tobias John Klinge, ve Reijer Hendrikse. 2020. “Engineering Digital Monopolies. The Financialisation of Big Tech”. Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen.
Fernandez, Rodrigo, ve Reijer Hendrikse. 2020. “Offshore Finance”. İçinde The Routledge International Handbook of Financialization. Routledge: 224-237.
Fleming, Peter. 2017. “The Human Capital Hoax: Work, Debt and Insecurity in the Era of Uberization”. Organization Studies 38 (5): 691-709.
Fourcade, Marion, ve Kieran Healy. 2016. “Seeing like a Market”. Socio-Economic Review 15(1): 9-29.
Garcia-López, Miquel-Àngel, Jordi Jofre-Monseny, Rodrigo Martínez-Mazza, ve Mariona Segú. 2020. “Do Short-Term Rental Platforms Affect Housing Markets? Evidence from Airbnb in Barcelona”. Journal of Urban Economics 119 (Eylül).
Gooding, Matthew. 2021. “UK Experts Call for More Joined-up Tech Regulation”. Tech Monitor (blog). 25 Kasım 2021. https://techmonitor.ai/policy/uk-tech-regulation-chris-philp-digital-markets-act.
Graham, M. (2020). Regulate, replicate, and resist–the conjunctural geographies of platform urbanism. Urban Geography, 41(3), 453-457.
Greenstein, Shane. 2015. How the Internet Became Commercial: Innovation, Privatization, and the Birth of a New Network. Princeton University Press.
Gruin, Julian. 2019. “Financializing Authoritarian Capitalism: Chinese Fintech and the Institutional Foundations of Algorithmic Governance”. Finance and Society 5 (2): 84-104.
Güngen, Ali Rıza, ed. 2022. Praksis: Dijital Kapitalizm Dedikleri. C. 59. Ankara: Dipnot.
Harvey, David. 1985. The Urbanization of Capital: Studies in the History and Theory of Capitalist Urbanization. Baltimore: John Hopkins University Press.
Heeks, Richard. 2017. “Decent Work and the Digital Gig Economy: A Developing Country Perspective on Employment Impacts and Standards in Online Outsourcing, Crowdwork, Etc”. SSRN Scholarly Paper ID 3431033. Rochester, NY: Social Science Research Network.
